Przeważająca większość małżeństw w Polsce pozostaje w tzw. ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Oznacza to że zdecydowana większość majątku jest w małżeństwie wspólna i obydwoje małżonkowie mają do niego prawo. Warto jednak wiedzieć, że nawet w takiej sytuacji mogą istnieć majątki osobiste, którymi ma prawo dysponować tylko jeden z małżonków.
W chwili zawarcia związku małżeńskiego (o ile nie zapadła decyzja o podpisaniu tzw. „intercyzy”) z mocy prawa powstaje ustrój wspólności majątkowej. Dzisiejszy wpis będzie poświęcony wyjaśnieniu co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co jest majątkiem odrębnym każdego z małżonków.
Do majątku wspólnego należą:
1)wynagrodzenie za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej każdego małżonka (czyli: każdy z małżonków ma prawo do korzystania z pensji)
2)dochody z majątku wspólnego małżonków oraz z majątku osobistego każdego z nich (np. jeden z małżonków z okresu przed ślubem ma mieszkanie które wynajmuje lub obydwoje małżonkowie mają wspólne mieszkanie które wynajmują – obydwoje małżonkowie, w równym stopniu, mają prawo korzystać z wynagrodzenia z takiego najmu)
3) środki zgromadzone na rachunku OFE,
4) kwoty składek na subkontach ZUS.
Mimo pozostawania we wspólności majątkowej, mąż lub żona mogą mieć majątek osobisty. Prawo do korzystania z niego będzie wówczas prawem wyłącznie tego małżonka.
Katalog praw które wchodzą w taki, osobisty, majątek jest zamknięty. Będą to następujące prawa:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa (np. mieszkanie zakupione przed ślubem),
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie (na skutek nabycia spadku ustawowego, z testamentu lub mocą zapisu testamentowego) w trakcie trwania małżeństwa(np. mieszkanie nabyte w spadku), przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa (np. mieszkanie zakupione przed ślubem),
3) przedmioty nabyte mocą darowizny uczynionej na rzecz tylko tego małżonka,
4) środki finansowe uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (np. na skutek wyroku sądowego za krzywdę doznaną w wypadku komunikacyjnym),
5) środki finansowe za prawa autorskie,
6) środki finansowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcie jednego z małżonków.
Moi klienci często pytają mnie o to, do kogo będzie należało mieszkanie zakupione ze środków pochodzących z mieszkania, należącego tylko do jednego z małżonków (inaczej rzecz ujmując: mąż posiada mieszkanie kawalerskie, które zakupił przed ślubem a po ślubie postanowił je sprzedać i kupić inny lokal).
Przepisy prawa nie budzą w tym wypadku wątpliwości – będzie to własność tylko tego małżonka, za którego pieniądze zostało zakupione nowe mieszkanie (czyli: tylko mąż będzie właścicielem mieszkania). Nieruchomość ta, mimo że kupiona po ślubie, nie będzie współwłasnością obydwojga małżonków.
Kwestii wspólnych finansów budzą wiele wątpliwości. Jeżeli potrzebujesz porady prawnej w tym temacie, zapraszam Cię do kontaktu.